24 Mart 2019 Pazar

Ali Emre SUCU - Nursultan Nazarbayev’in İstifası Rus Basınında Nasıl Yankı Buldu?

Ali Emre SUCU / Moskova

Giriş
Kazakistan’da hareketli günler yaşanıyor. 19 Mart’ta Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in bölgeyi takip edenler için genel itibariyle beklenen ama seçilen gün bakımından sürpriz olan istifasının ardından, 20 Mart’ta Anayasa gereğince Senato Başkanı Kasım Tokayev yemin ederek cumhurbaşkanlığı görevini devraldı. Yemin töreninin hemen ardından ise yeni cumhurbaşkanının eski koltuğuna ise çok yabancı olmayan bir isim seçildi: Nazarbayev’in kızı Dariga Nazarbayeva. Şimdilik dikkat çeken son gelişme ise yeni cumhurbaşkanı tarafından, devletin başkenti Astana’nın isminin Nursultan olarak değiştirilmesi teklifiydi. Beklendiği şekilde kabul edildi ve bundan sonra Astana ismi sadece ülkenin tarihinde başkentin eski adı olarak kalacak.

2017 yılında Kazakistan’da devlet başkanının bazı yetkileri parlamentoya devredilmişti. Bu son gelişme ile Nazarbayev her ne kadar cumhurbaşkanlığı görevini resmi olarak bırakmış olsa da Güvenlik Konseyi’nin başında kalacak ve Nur Otan Partisi başkanı olarak da görevine devam edecek.

Kazakistan’daki bu önemli gelişmenin yakından takip edildiği ülkelerden biri şüphesiz ki Rusya’dır. Bu yazının da konusunu oluşturan söz konusu gelişmenin Rus basınında nasıl yankı bulduğunu, ülkenin önde gelen dört gazetesi olan Rossiyskaya Gazeta, İzvestiya, Nezavisimaya ve Kommersant gazetelerinin 20 Mart günü basılan nüshalarında kullanılan başlıklar ve konuyu ele alışları bağlamında bir değerlendirme yapmayı planlıyorum. Böyle bir yol okuyucusuna, böyle bir gelişmenin Rusya’da bulduğu yankıyı sıcağı sıcağına değerlendirme imkânı sağlayacağı gibi gazeteler arası karşılaştırma fırsatı da sunacaktır.  

23 Mart 2019 Cumartesi

Çeviri: Yapay Zekanın Yükselişi Ulus Devletleri Nasıl Etkileyecek?

Makineler hata yapar mı? ne sıklıkta yapar ve ne gibi maliyetler doğurur? makinelere tam manası ile ne zaman güvenebiliriz? Siri'den sürücüsüz araçlara, Google arama algoritmalarından otonom silahlara ve dronlara kadar geçtiğimiz birkaç on yıl içinde çok hızlı gelişmelere tanıklık ettik. Bugün ulus devletler veri etrafında bazı düzenlemelerde bulunuyor. Yapay zekâ mahremiyet hakları ve yönetim biçimlerine şekil veriyor. Buna karşılık veri politikaları ekseninde ulus devletler yapay zekânın yükselişine şekil veriyor. 

New York üniversitesi Stern İş Okulu'ndan Profesör Vasant Dhar, buna uygun bir şekilde yapay zekânın yükselişini ve ulus devlete uygulanmasını Brookings Hindistan'ın gelişim seminerinde tartıştı. NITI Aayog'un endüstri danışmanı Anna Roy Hindistan'ın yapay zekâ politikaları için kendi perspektifini önerdi ve gelecek odaklı olarak yapay zekânın gücü ile Hindistan'ın yapabilecekleri üzerine bir sunum gerçekleştirdi.

13 Mart 2019 Çarşamba

Alper Tunga Sert - Gayretliydi; Mehmed Niyazi'nin Ardından...

Gayretliydi...

Milletine dair dertleri olan, vatanlarında milletinin kendi kimliği ile yaşaması ve düşünebilmesi için çalışmış bir münevver ve bir mütefekkirdir Mehmed Niyazi. Daha çok tarihi romanları ile tanınıyor olsa da o aynı zamanda bir fikir adamıdır. 

Gayretliydi… Bu küçük fakat ardından yüzlerce yıllık destanları anlatabilmeye muktedir bir ömürlük hikâyeyi barındıran bir cümle. Birkaç yıl önce izlediğim kendisinden bahseden bir belgeselde “Kendi hayat hikayenizi yazsanız başlığı ne olurdu?” diye sorulduğunda “Gayretliydi” diye cevap vermişti. Mehmed Niyazi ömrünü o herkesçe bilinen kütüphanede, herkese ezberlettiği kendine tahsis edilmiş masasında, isimlerini çoğumuzun hiç bilmediği ve kalanımızın hatırlamakta zorlandığı kahramanları anlatmak ve hatırlatmak için geçirdi. Başka bir romancıdan işitmeyeceğiniz/işitemeyeceğiniz bir şekilde “Benim romanlarımda kurmaca karakter yoktur!” sözünü haklı bir gururla söylüyordu.

11 Mart 2019 Pazartesi

Çeviri: Aşı Reddi, Kamu Sağlığını Tehdit Etmektir.

Aşısız 6 yaşındaki bir çocuğun tetanos tedavisi 2 ay sürdü ve neredeyse 1 milyon dolara mal oldu[1].

Hasta kontrol merkezi perşembe günü yeni bir rapor yayınladı[2]. Rapor, aşı reddinin yaldızlı bir vesikası. Aşısız 6 yaşındaki bir çocuğun tetanosa yakalanmasını anlatıyor. Oldukça maliyetli ve iki ay süren bir tedavi ile kurtarılabildi.

Tetanos isimli hastalık clostridium tetani olarak adlandırılan bir bakteri nedeniyle ortaya çıkar. Daha net ifadesi ile kirlilik seven c. tetani vücudunuza bir şekilde girdiğinde açığa çıkar. Genellikle açık bir kesikten girer. Şiddetli bir şekilde toksin salınımına başlar. Toksin kasları felç eder ve ani spazmlara neden olur. Bu spazmlar göğse doğru yayılabilir, sırta ve mideye yayılabilir. İlerleyen acılı çatlaklara, solunum sorunlarına ve bağırsaklar üzerindeki kontrolün tamamen yok olmasına yol açar. Aylarca tedavi gerektiren oldukça acılı bir hastalıktır. Tedavi altına alınan hastaların yüzde 10'u kaybedilir.

8 Mart 2019 Cuma

Çeviri: Çocuk Katili "Zatürre"

Zatürre: Dünyanın en büyük çocuk katili nasıl ihmal edilmiş bir hastalık haline geldi[1]?

2 aylık bebek Abdullah akut ishal ve yeterli beslenememe gibi şikâyetlerle hastaneye vardı. Ağırlığı yaklaşık sadece 1,8 kg. benzer durumdaki birçok bebek ve çocuk Dakar'daki hastanelerin acil birimlerine getiriliyor. Abdullah şikâyetlerinin yanına zatürrenin sebep olduğu bir ikinci bir enfeksiyonu da ekledi.

2 yaşındaki Sienna Wilson'ın gecenin ortasında ateşi yükseldi. Anne babası Kate ve David'in ilk aklına gelen ise sıtma oldu.

Sabah, doktora gidildiğinde bunu onayladı ve tedaviye başladı. Saatler sonra bilinçsiz ve kritik bir halde Sienna Lusaka'daki bir özel hastaneye sevk edildi. Fakat teşhis artık zatürre idi.

7 Mart 2019 Perşembe

Sağlık 5.0'a Doğru: Bilişim Penceresinden Sağlık Teknolojileri

Sağlık 5.0'a doğru başlığımız, malum konu oldukça iddialı. Çünkü henüz var olmayan bir konu üzerine biraz futuroloji içeriyor. futuroloji, bilimsel temellendirmelere dayanarak yapılan geleceğe yönelik tahminler olarak tanımlanıyor. Yani kısa bir ek tarif yapacak olursak, klasik manada yapılan falcılık türlerinden farkı temel dayanak olarak rastgele karıştırılmış tarot kartları ya da kahve telvesi yerine bilimi koyuyor ve bilimini gelişim sürecine dayanıyor.

Bilim nedir gibi temel bir sorunun yanıtı "doğrulanabilir ya da yanlışlanabilir bilgi" gibi bir tanımı var Popper'a ait. Fakat bir yönü ile eksik, bu nedenle işi bir adım daha götürerek amaç olarak bilim nedir gibi bir soru sorduğumuzda Frederick Betz isimli bilim insanı, teknolojik yenilik yönetimi isimli kitabında "doğanın keşfi" olarak yanıt veriyor ve akabinde teknolojinin tanımını yaparken "bilimin insan menfaatleri adına kullanımı" gibi bir önermede bulunuyor. Teknoloji tanımını yapmamızdaki amaç 5.0 ifadesinin buradaki arka planı ile alakalı olarak konunun matematikten daha çok aslolarak "makro boyuttaki teknoloji yönelimleri(trend)" ile ilgili olmasıdır.