26 Mart 2023 Pazar

Çeviri: Uzaylı Yaşamını Gördüğümüzde Tanıyabilecek Miyiz?


Dünya Dışı Varlık Arayışında Belirleyici Sorun

1958 yapımı bilim-kurgu filmi The Blob'da şekilsiz bir uzaylı bir meteorun üzerinde otostop çekerek Dünya'ya iner. İniş yaptıktan sonra, yarı saydam uzaylı insanları yemeye başlar ve her öğünde daha da büyüyüp kızarır. Kült klasikteki amip benzeri uzaylı doymak bilmez açlığıyla ünlüyken, The Blob önceki bilim-kurgu filmlerinin ifade edemediği bir şeyi ifade etmeyi başardı: Uzaylıların aşina olduğumuz yaşam formlarına benzeyeceğinin hiçbir garantisi yoktur. 

Bilim insanları ve filozoflar asırlardır yaşamı tanımlamaya çalışıyorlar. Biyoloji dersinde bize yaşamı, bizim ve gezegendeki diğer tüm türlerin paylaştığı bir dizi özellik üzerinden tanımlamamız öğretildi. Hareket, solunum, büyüme ve üreme gibi şeyler. Yaşam hücrelerden oluşur ve DNA'ya sahiptir. Ancak biyokimya resmin tamamını oluşturuyor mu? 1970 yılına kadar Carl Sagan böyle düşünmüyordu. O ve diğer pek çok kişi, yaşamı tanımlama girişimlerinin, bildiğimiz yaşamın özellikleriyle fazla kısıtlı olduğunu düşünüyordu. Dünya dışı yaşamın tek bir örneği her şeyi değiştirebilirdi.

25 Mart 2023 Cumartesi

Çeviri: Yapay Zekayı Anlamıyoruz, Çünkü "Zeka Nedir" Bilmiyoruz


Beynin tersine mühendisliği denklemin sadece yarısıdır.


Elon Musk, Stephen Hawking ve Raymond Kurzweil gibi yapay zekâ kâhinleri, 2030 yılına kadar makinelerin insan zekâsının uygulanması yoluyla bilinç geliştireceğini öngörmektedir. Bu da çeşitli iyi huylu, nötr ve korkunç sonuçlara yol açacaktır. Örneğin, Musk, Hawking ve düzinelerce başka araştırmacı Ocak 2015'te yapay zeka güdümlü makinelerin yakın gelecekte "hastalık ve yoksulluğun ortadan kaldırılmasına" yol açabileceğini iddia eden bir dilekçe imzaladı. Bu, açıkça, iyi huylu bir sonuçtur.

24 Mart 2023 Cuma

Çeviri: Komplo Teorilerinin Yeni Bir Dostu Var


Tarih uzun zamandır bir savaş tiyatrosu, geçmiş ise şimdiki zamana ilişkin çatışmalarda bir vekil olarak hizmet ediyor. Ron DeSantis Florida'daki okullarda ırkçılıkla ilgili kitapları yasaklayarak tarihi çarpıtıyor; insanlar yerlilere ait nesnelerin ve kalıntıların ülkelerine geri gönderilmesi konusunda doğru yaklaşım konusunda bölünmüş durumda; Pentagon Belgeleri Vietnam Savaşı ile ilgili anlatıları çarpıtma girişimiydi. Naziler iktidarı kısmen geçmişi manipüle ederek ele geçirdiler; Alman parlamento binası Reichstag'ın yakılmasıyla ilgili propagandayı siyasi rakiplerine zulmetmeyi ve diktatörlük yetkisini üstlenmeyi meşrulaştırmak için kullandılar. Microsoft'un baş bilim sorumlusu ve önde gelen yapay zeka araştırmacılarından Eric Horvitz'e göre bu örnek, yapay zeka devriminin, sosyal medyanın bu yüzyılın başlarında yaptığı gibi propagandacılara yeni bir silah sağlamakla kalmayıp, tarih yazımı alanını tamamen yeniden şekillendirebileceğini ve belki de modern bir Reichstag yangını için zemin hazırlayabileceğini söylüyor.


23 Mart 2023 Perşembe

Bilgisayarlar Neden Kendilerini Daha Akıllı Hale Getiremeyecek?


"Tekillik" için korkuyor ve özlem duyuyoruz. Oysa muhtemelen hiçbir zaman gelmeyecek.

On birinci yüzyılda Canterbury'li Aziz Anselm, Tanrı'nın varlığına dair kabaca şöyle bir argüman öne sürmüştür: Tanrı, tanımı gereği, hayal edebileceğimiz en büyük varlıktır; var olmayan bir Tanrı, var olan bir Tanrı kadar büyük değildir; ergo, Tanrı var olmalıdır. Bu, ontolojik argüman olarak bilinir ve bunu ikna edici bulan o kadar çok insan vardır ki, yaklaşık bin yıl sonra bile hala tartışılmaktadır. Ontolojik argümanı eleştiren bazı kişiler, argümanın esasen bir varlığı tanımladığını ve tanımların bu şekilde işlemediğini iddia etmektedir.

22 Mart 2023 Çarşamba

Çeviri: İskandinav Tanrısı Odin Düşünülenden Daha Mı Yaşlı?

Kaynak Metin: https://tinyurl.com/35uyb24u

The inscription “He is Odin’s Man” is in a round half circle over the head of a man. Arnold Mikkelsen/The National Museum of Denmark

Danimarka'da bulunan ve Vindelev brakteatı olarak adlandırılan yeni bir bulgu, geç prehistorik ve erken ortaçağ İskandinavya'sındaki din anlayışına meydan okuyor.

Genellikle İskandinav mitolojisinin çok daha sonraki öykülerinden bilinen Tanrı Odin'in kayıtlara geçmiş en eski sözünün keşfi, bu tanrının yaşını en az 150 yıl geriye, 5. yüzyılın başlarına itiyor. Odin karmaşık ve büyüleyici bir tanrıdır ve yeni buluntu eski İskandinavların dünya görüşlerine dair bilgiler sunmaktadır.

2020 yılında Danimarka'nın Jutland bölgesinde 5. yüzyıldan kalma bir altın obje yığını bulunmuştu. Bu nesneler arasında, Roma sikkeleri ve madalyonları örnek alınarak tasarlanmış bir tür kolye ucu olan İskandinav tarzı bir " brakteat " da vardı.

21 Mart 2023 Salı

Çeviri: ChatGPT ve Dr. Google'a Kanser hakkında Soruları Sorduk



Makale yazmak, bilgisayar acemilerini programcılara dönüştürmek ve insanların iletişim kurmasına yardımcı olmak için yapay zeka (AI) kullanan bir tür sohbet robotu olan ChatGPT hakkındaki söylentileri duymuş olabilirsiniz.

ChatGPT, insanların tıbbi bilgileri anlamlandırmasına yardımcı olmada da bir rol oynayabilir.

ChatGPT yakın zamanda doktorunuzla konuşmanın yerini almayacak olsa da, yeni araştırmamız kanser hakkındaki yaygın soruları yanıtlama potansiyelini gösteriyor.

İşte ChatGPT ve Google'a aynı soruları sorduğumuzda bulduklarımız. Sonuçlar sizi şaşırtabilir.

20 Mart 2023 Pazartesi

Çeviri: ChatGPT Ne Yapıyor... ve Neden İşe Yarıyor?




Sadece Her Seferinde Bir Kelime Eklemek

ChatGPT'nin yüzeysel olarak bile insan eliyle yazılmış metinlere benzeyen bir metni otomatik olarak oluşturabilmesi dikkat çekici ve beklenmedik bir şey. Fakat bunu nasıl yapıyor? Neden işe yarıyor? Buradaki amacım ChatGPT'nin içinde neler olup bittiğinin kabaca bir taslağını vermek ve ardından anlamlı metin olarak kabul edebileceğimiz şeyleri üretmede neden bu kadar başarılı olduğunu araştırmak. Başlangıçta, neler olup bittiğine dair büyük resme odaklanacağımı ve bazı mühendislik detaylarından bahsedecek olsam da, bunlara derinlemesine girmeyeceğimi söylemeliyim. (Ayrıca söyleyeceklerimin özü ChatGPT için olduğu kadar diğer mevcut "büyük dil modelleri" [LLM'ler] için de geçerlidir).

*LLM= Büyük Dil Modeli