Finlandiya neden dünyanın en mutlu ülkesi

Kaynak Metin: https://tinyurl.com/2bst77rs

Dünya Mutluluk Araştırması'na göre Finlandiya son altı yıldır dünyanın en mutlu ülkesi. Bu anket Cantril merdiveni yaşam değerlendirme sorusuna dayanmaktadır:

Lütfen en altta sıfırdan en üstte 10'a kadar numaralandırılmış basamakları olan bir merdiven hayal edin. Merdivenin en üst basamağı sizin için mümkün olan en iyi yaşamı, en alt basamağı ise sizin için mümkün olan en kötü yaşamı temsil ediyor. Şu anda kişisel olarak kendinizi merdivenin hangi basamağında hissettiğinizi söyleyebilirsiniz?

Finlandiya en üst sırada yer alırken, onu Danimarka ve İzlanda takip ediyor. Finlerin neden diğerlerinden daha mutlu olduğu sorusu, düşük gelir eşitsizliği (en önemlisi, en yüksek maaş alan ile en düşük maaş alan arasındaki fark), yüksek sosyal destek, karar verme özgürlüğü ve düşük yolsuzluk seviyeleri gibi bir dizi faktöre dayanmaktadır.

Aşağıdaki grafikte hem mutluluk hem de gelir eşitsizliği verisi bulunan 44 ülkenin her biri renkli birer nokta olarak gösterilmektedir. Dikey ölçek ortalama mutluluğu, yatay ölçek ise gelir eşitsizliğini göstermektedir.

Burada kullanılan gelir eşitsizliği ölçüsü, OECD tarafından bildirilen Gini gelir eşitsizliği katsayısıdır. Bu, 2010'dan sonra veri bulunan en son yıla kadar herhangi bir yılda her bir ilçede kaydedilen en yüksek orandır. Grafik bu iki ölçüm arasındaki yakın ilişkiyi göstermektedir. Genel olarak, gelir eşitsizliği daha büyük olduğunda, para daha önemlidir ve insanlar daha az mutludur.

Finlandiya, insanların daha mutlu hissetmelerine yardımcı olabilecek başka özelliklere de sahiptir. Son derece merkezi olmayan, kamu tarafından finanse edilen bir sağlık sistemine ve çok küçük bir özel sağlık sektörüne sahiptir. Bu, diğer ülkelerde kullanılan bazı alternatiflerden çok daha etkili ve verimlidir. Toplu taşıma güvenilir ve ekonomiktir ve Helsinki havaalanı Kuzey Avrupa'nın en iyisi olarak gösterilmektedir.

Burada geçerli görünen bir Fin atasözü vardır: Onnellisuus on se paikka puuttuvaisuuden ja yltäkylläisyyden välillä (Mutluluk çok az ile çok fazla arasında bir yerdir).

Finlandiya'nın karşılaştırması

Finlandiya, Norveç ve Macaristan'da gelir eşitsizliği benzer seviyelerde olmasına rağmen Finlandiya'daki insanlar ortalama olarak daha mutlu. Bunun nedeni nedir?

Dünya Eşitsizlik Veritabanı'na göre Finlandiya'da en yüksek maaş alan onda birlik kesim tüm gelirin üçte birini (%33) alıyor. Bu oran aynı grubun İngiltere'de %36 ve ABD'de %46 almasıyla tezat oluşturmaktadır. Bu farklar çok büyük görünmeyebilir, ancak genel mutluluk üzerinde büyük bir etkisi vardır çünkü daha eşitsiz ülkelerde geri kalanlara çok daha az şey kalmaktadır - ve zenginler daha korkak hale gelmektedir. Az sayıda insan çok daha zengin olduğunda, bu anlaşılabilir bir korkudur.

2021 yılında bir sosyoloji profesörü tarafından, İskandinav ülkelerindeki insanların daha makul beklentilere sahip olmaları nedeniyle daha mutlu oldukları öne sürülmüştür. Ancak bu, Finlandiya'nın mutluluk ölçeğinde Norveç'ten neden bu kadar farklı olduğunu açıklayamaz.

Kültürün yanı sıra dildeki küçük nüanslar da dahil olmak üzere her türlü açıklama mümkündür. Finliler artık bu sorunun kendilerine neden sorulduğunu bildiklerinden (en son ankette Danimarka'nın bile önüne geçtiler), bu küresel anketin kendi yanlılığını ortaya koymaya başlayıp başlamadığı sorusu bile var.

Ancak, Finlandiya'nın daha eşitlikçi okullara sahip olması, hangisini seçerseniz seçin iyi bir eğitim alma olasılığınızın yüksek olması ve Norveç'ten daha adil bir okul politikasına sahip olması (neredeyse tüm Finliler en yakın okula gidiyor) da büyük olasılıkla önemli olabilir. Aynı şekilde, çok çeşitli sosyal konutlar ve daha düşük evsizlik oranıyla daha iyi bir konut politikası, dünyanın gıpta ettiği bekleme sürelerine sahip bir sağlık hizmeti - bazen sadece birkaç gün (pandeminin en kötü yıllarında bile) - ve çok sayıda başka övgü.

Finlandiya, 100'den fazla küresel ekonomik ve sosyal başarı ölçütünde birinci, ikinci veya üçüncü sırada yer alıyor - Norveç'ten daha iyi. Ve toplamda daha az paraya (ve neredeyse hiç petrole) sahip. Finlileri biraz kendini beğenmişlik (omahyväisyys) konusunda mazur görebilirsiniz.

Halkı arasındaki gelir farkı Finlandiya ve Norveç'tekinden neredeyse hiç daha fazla olmamasına rağmen Macaristan neden bu kadar kötü durumda? Bunun bölünmüş siyasetiyle ilgili olduğu iddia edilebilir. Avrupa Parlamentosu 2022 yılında "Macaristan'ın artık tam bir demokrasi olarak kabul edilemeyeceğini" öne sürdü.

Özgürlük ve korkudan uzak olmak insanlar için çok önemlidir ve bu durum Türkiye ve Hindistan'ın neden ekonomik eşitsizlik düzeylerinin tahmin ettiğinden daha düşük mutluluk düzeylerine sahip olduğunu da açıklayabilir.

Buna karşılık Güney Afrika ve Çin, eşitsizlik seviyelerinin gösterdiğinden biraz daha mutlu olabilir. Güney Afrika 1994 yılında Nelson Mandela'nın serbest bırakılmasından kısa bir süre sonra demokrasiye geçmiştir ve pek çok insan önceki dönemi hatırlayacaktır. Çin'deki insanlar batıda sık sık tasvir edildikleri kadar korku dolu değiller.

Eşitsizlik de bir faktör

Çoğu ülkenin mutluluk seviyeleri (ve diğer pek çok şey) eşitsizlik seviyelerine göre oldukça öngörülebilirdir. Birleşik Krallık, Avrupa'nın ekonomik açıdan en eşitsiz ülkelerinden biri için beklenenin tam ortasındadır.

Yukarıdaki grafik aynı zamanda (neredeyse eşit olmayan) İsrail'in olması gerekenden biraz daha mutlu olduğunu göstermektedir - ancak burada alınan örneklemin şu anda bu devlet altında yaşayan tüm grupları içerdiği açık değildir. Ayrıca, bu örneklem 2022 yılında, İsrail'deki son yaygın protestolardan önce alınmıştır.

Grafikte gösterilen diğer aykırı değer ise Kosta Rika'dır:

Yetmiş yıl önce Kosta Rika orduyu kaldırdı. Bu sayede pek çok şey mümkün oldu. GSYİH'mızın yüzde sekizi eğitime yatırılıyor çünkü ordu için harcama yapmak zorunda değiliz. Yani bizim gücümüz insan yeteneği ve insan refahı.

Peki bir ülkenin insanları daha mutlu olmak istiyorlarsa ne yapabilirler? En önemli şey, ülkenin gelir açısından daha eşit hale gelmesini sağlayacak hükümetleri seçmektir. Bundan sonra, sosyal hizmetlerinizin - okul, barınma ve sağlık - verimli ve adil olmasını sağlamak en önemli konudur. Son olarak da özgürlük derecenizi, anketlerinize gerçekten herkesi dahil edip etmediğinizi ve nüfusunuzun ne kadar korku içinde olduğunu göz önünde bulundurun.