Mahkeme, polisin masum görgü tanıklarını büyük veri soruşturmalarına nasıl dahil edebileceği konusunda katı sınırlamalar getirdi.
BRITTA EDER'İN TELEFON LİSTESİ Alman devletinin suçlu olarak gördüğü kişilerle dolu. Hamburg'da bir savunma avukatı olarak müvekkil listesinde anti-faşistler, nükleer enerjiye karşı kampanya yürütenler ve yasaklı bir militan Kürt milliyetçi(çeviren notu: ırkçı ve terörist) örgütü olan PKK üyeleri yer alıyor.
Müvekkillerinin iyiliği için telefonda temkinli olmaya alışkın. "Telefonda konuşurken hep yalnız olmadığımı düşünürüm" diyor. Bu öz-bilinç, annesiyle yaptığı telefon görüşmelerine bile uzanıyor.
Ancak Hamburg 2019'da polisin CIA destekli Palantir şirketi tarafından geliştirilen veri analiz yazılımını kullanmasına izin veren yeni bir yasa çıkardığında, büyük veri ağına daha fazla çekilebileceğinden korktu. Palantir'in Gotham platformunun bir özelliği, polisin telefon bağlantıları ağlarını haritalandırmasına olanak tanıyarak, Eder gibi suçlu olduğu iddia edilen kişilerle bağlantılı olan ancak kendileri suçlu olmayan kişileri etkili bir şekilde gözetim altına alıyor.
Eder, "Bunun, polisin insanları bir suçla ilişkilendiren herhangi bir somut kanıt olmadan gözlemlemek için daha fazla olanak elde etmeye çalışmasının bir sonraki adımı olduğunu düşündüm" diyor. Böylece Hamburg yasasının iptalini isteyen 11 davacıdan biri olmaya karar verdi. Dün başarılı oldular.
Üst düzey bir Alman mahkemesi Hamburg yasasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti ve Palantir gibi otomatik veri analiz araçlarının polis tarafından nasıl kullanılabileceğine dair ilk kez katı kurallar yayınladı ve tanıklar ya da Eder gibi avukatlar gibi görgü tanıklarına ait verilerin dahil edilmesine karşı uyarıda bulundu. Kararda, Hamburg yasasının ve Hessen'deki benzer bir yasanın, şüpheli suçlular ile onlarla bağlantılı kişiler arasında ayrım yapmaksızın "polisin tek bir tıklamayla kişiler, gruplar ve çevreler hakkında kapsamlı profiller oluşturmasına izin verdiği" belirtildi.
Karar Palantir'in Gotham aracını yasaklamadı. Ancak polisin bunu kullanma şeklini sınırladı. Davayı mahkemeye taşıyan Berlin merkezli Sivil Haklar Topluluğu'nun (GFF) hukuk başkanı Bijan Moini, "Eder'in Palantir tarafından işaretlenme ya da verilerinin işlenme riski artık önemli ölçüde azalacak" diyor.
Her ne kadar kararın hedefi Palantir olmasa da, karar 19 yaşındaki şirketin Avrupa'nın en büyük pazarındaki polis hırsına darbe vurdu. Halen yönetim kurulu başkanı olan milyarder Peter Thiel tarafından kurulan Palantir, polis müşterilerinin farklı veri tabanlarını birbirine bağlamasına ve büyük miktarda insan verisini erişilebilir bir bilgi kuyusuna çekmesine yardımcı oluyor. Ancak Hamburg'un Palantir yasasına karşı şikayeti kaleme alan Ruhr Üniversitesi Bochum'da kriminoloji profesörü Sebastian Golla, Almanya'daki mahkemenin verdiği kararın Avrupa Birliği'nin geri kalanındaki benzer kararları etkileyebileceğini söylüyor. "Bence bu kararın Almanya'dan daha büyük bir etkisi olacak."
Mahkeme duruşmaları sırasında Hessen Eyaleti Kriminal Polis Teşkilatı Başkanı, yerel olarak "Hessendata" olarak bilinen yazılımın başarılarına atıfta bulunarak Palantir'i kullanmak istediklerini savundu. Aralık ayında polis, Almanya'daki darbe girişimine karışan bir şüpheliyi bulabildi (aşırı sağcı bir grup hükümeti şiddet yoluyla devirmeyi planlamaktan tutuklandı) çünkü Hessendata, telefon dinleme yoluyla işaretlenen bir telefon numarasını daha önce suç teşkil etmeyen bir trafik kazasıyla bağlantılı olarak gönderilen bir numarayla ilişkilendirebildi.
Bu örnek mahkemeyi, suçlu olduğundan şüphelenilmeyen kişilerin bu yazılıma maruz kalması gerektiği konusunda ikna etmemiştir. Washington College of Law'da hukuk profesörü ve The Rise of Big Data Policing kitabının yazarı Andrew Guthrie Ferguson, neredeyse tüm bu tür sistemlerin veri tabanlarında masum insanlar hakkında bilgi topladığını söylüyor. "Bağlantılar geniş ve derin ve ilişkisel bir şüphe ağı yaratıyor. Bu onların gücü ve tehlikesidir. Veriye dayalı gözetim sistemleri kurmaya çalışan her ülke aşırı toplama sorunuyla karşılaşacaktır."
Almanya'daki mahkeme kararı, Palantir'i kullanmaya başlamak üzere olan ve şimdi polisin büyük veriyi analiz etme şeklini düzenleyen kurallarını yeniden yazana kadar şirketin yazılımını kullanamayacak olan Hamburg'u etkiliyor. Palantir yazılımını 2017'den bu yana kullanan Hessen, platformu sıkı koşullar altında kullanmaya devam edebilir ancak yerel mevzuatını Eylül ayına kadar yeniden yazması gerekiyor.
Karara doğrudan dahil olmayan diğer eyaletlerde de şirketle bağların koparılması için siyasi baskı artıyor. Sosyal Demokrat Parti üyesi Horst Arnold Twitter'dan yaptığı açıklamada "Bu sistem Bavyera'da KULLANILMAMALI" dedi. Yeşiller Milletvekilleri Misbah Khan ve Konstantin von Notz, "Anayasal kurumların, şüpheli bilişim şirketleri tarafından üretilen hataya açık teknolojilere körü körüne başvurmaması gerektiğini bir kez daha belirtmek isteriz" dedi.
Bu hafta ilk kez yıllık karlılığa ulaşan Palantir, ABD'deki başarılarını Avrupa'da tekrarlamak için mücadele ediyor. Palantir'in CEO'su Alex Karp, Kasım 2022'de hissedarlara gönderdiği bir mektupta, "Özellikle Almanya da dahil olmak üzere kıta Avrupa'sındaki bazı ülkeler, mevcut alışkanlıklara ve çalışma biçimlerine meydan okuyan kurumsal yazılım sistemlerini uygulama istekliliği ve yeteneği konusunda ABD'nin gerisinde kaldı" dedi.
Buna rağmen Palantir mahkeme kararından memnun olduğunu söylüyor. Palantir'in Berlin ofisinde gizlilik ve kamu politikası müdürü olarak görev yapan Paula Cipierre, "Alman Federal Anayasa Mahkemesi'nin, polis yetkililerinin insanların güvenliğini sağlamaya yardımcı olmak için yasal olarak topladıkları verileri işleyebilecekleri koşullar ve yollar konusunda netlik sağlama çabalarını memnuniyetle karşılıyoruz" diyor. "Yüksek yapılandırılabilirliği sayesinde Palantir yazılımı yeni yasal koşullara esnek bir şekilde uyarlanabilir."
Ancak karar Palantir'in çalışma şekline engeller getiriyor. Golla, "Devlet, işletim sisteminin hangi bölümlerini veya hangi işlevleri kullanmak istediğini önceden açıkça belirtmek zorunda" diyor. Bu aynı zamanda Palantir'in polis özelliklerini de açığa çıkaracak - çünkü polis güçleri bunları kullanmadan önce ne olduklarını detaylandıran bir mevzuat yayınlamak zorunda kalacak.
Eder'e göre bu karar sadece kendisi için değil, müşterilerinin mahremiyeti için de bir zafer. Eder, PKK gibi gruplarla bağlantılı müvekkilleri olduğunu söylüyor ve ekliyor: " Fakat aynı zamanda hayatlarında bir kez suç işlemiş olan birçok normal insan da var."
Kaynak Metin: https://tinyurl.com/w5duxzfm
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder